Heb jij al de gewoonte om dagelijks te mediteren? Mediteren heeft veel positieve effecten zowel op onze fysieke als mentale gezondheid. Onderzoek wijst uit dat regelmatig mediteren onze hersenstructuur verandert, al vanaf 5 minuten per dag. Naast dat mediteren goed is voor onze hersenen, heeft het nog veel meer voordelen.
Inhoud
Highlights
- Meditatie wordt al eeuwenlang beoefend in veel culturen en heeft positieve effecten op onze fysieke en mentale gezondheid
- Mediteren kan al vanaf 5 minuten per dag onze hersenstructuur veranderen.
- Dagelijks mediteren kan helpen ons stressniveaus te verlagen, onze concentratie te verbeteren en om beter om te gaan met angst en somberheid.
- Meditatie helpt ons om bewuster in het huidige moment te zijn en om gedachten en gevoelens te observeren zonder deze te veroordelen en zonder verwachtingen.
Wat is meditatie?
Meditatie wordt al eeuwenlang door veel verschillende culturen beoefend, in verschillende vormen. De term meditatie komt van het Latijnse woord ‘meditatum’ wat letterlijk ‘overpeinzen‘ ofwel ‘nadenken‘ betekent. Maar meditatie is toch juist niet denken? Hoor ik je denken. Dat klopt deels, want als je mediteert, ben je niet actief na aan het denken. Maar gedachten mogen er wel zijn. Je leert gedachten en gevoelens te observeren zonder deze te veroordelen en zonder verwachtingen.
De definitie die wij geven van meditatie is: het oefenen met aanwezig zijn in het huidige moment en daarmee de geest tot rust brengen en meer bewustzijn ontwikkelen. Mediteren kan je ook helpen als aandachtstraining. Je oefent met het vasthouden van de aandacht bij een specifiek aandachtspunt, bijvoorbeeld de ademhaling of geluiden.
7 Wetenschappelijke bewezen voordelen van mediteren
Er zijn enorm veel redenen om te beginnen met mediteren. Meditatie kan je een gevoel van ontspanning, positiviteit en balans geven. Zo kan je mediteren tegen onrust door te ontspannen en je aandacht te richten op iets kalmerends. Verder helpt meditatie om je beter te concentreren en innerlijke rust te bewaren. Deze voordelen houden niet op wanneer jouw sessie eindigt, maar zijn een langere tijd van invloed. Wij hebben 7 wetenschappelijk bewezen voordelen voor je op een rijtje gezet:
1. Vermindert stress
Het verminderen van stress is een van de voornaamste redenen om te beginnen met mediteren. Ons dagelijkse leven kan heel stressvol zijn. Bijvoorbeeld door een verkeerde balans tussen werk en privé, een drukke baan hebben en te weinig vrije tijd hebben. Wanneer je stress ervaart, kan dit zorgen voor te veel spanning, met de negatieve gevolgen van dien. Zoals een te hoge bloeddruk, angst, slapeloosheid, depressie, concentratieverlies en vermoeidheid.
Stress is de reactie van het lichaam op een bepaalde gebeurtenis. Deze situatie wordt door ons lichaam ook wel als ‘nood’ gezien. Het tegenkomen van deze bedreigingen en negatieve ervaringen verhogen het niveau van cortisol, ofwel stresshormoon in ons lichaam. Hersenonderzoek bij regelmatige mediteerders laat zien dat zij een lager cortisolgehalte in hun hersenen hebben (1,2). Dagelijks mediteren kan dus helpen om je stressniveau te verlagen (3,4). Daarnaast helpt het je om meer lucht te hebben in een stressvolle omgeving en leer je beter omgaan met stressvolle situaties.
2. Verhoogt concentratie en focus
Is het je opgevallen hoe je tijdens een meditatie helemaal in het moment kan zijn? Het draagt bij aan een betere concentratie. In aandacht zijn is waar het om draait en wetenschappelijk onderzoek bewijst dit (5). Wetenschappers Matthew Killingsworth en Daniel Gilbert, beiden verbonden aan Harvard, bewezen: ’wie volop bij het hier-en-nu is met zijn aandacht, is een gelukkiger mens’ (6).
Mindfulness en meditatie helpen je te concentreren op het nu. Een betere focus maakt je productiever, waardoor je meer tijd hebt voor de dingen die belangrijk voor je zijn.
3. Vermindert angst en depressie
Mindfulness en meditatie helpen tegen angst en depressie. Studies tonen aan dat regelmatige meditatie de symptomen van depressie en negatieve gedachten kan verminderen (7,8). Mediteren helpt je om beter om te gaan met angst, depressie en somberheid. Daarnaast helpt het je positief te reageren op bijvoorbeeld een negatieve gedachte.
Neem je de tijd om naar de wortels van je eigen lijden, je eigen pijn en verdriet te kijken en die te begrijpen? Ben je in staat tot mededogen met jezelf? Zo niet, hoe kun je dan met begrip en compassie met anderen omgaan?
Veel verschillende onderzoeken tonen de effecten aan van het MBSR-programma (voluit: Mindfulness-Based Stress Reduction). Dit is een programma van acht weken, ontwikkeld door Jon Kabat-Zinn, dat mindfulness en meditatie omvat. Studies hebben aangetoond dat deze mindfulness-training mensen met angst kan helpen om de geest te kalmeren en de symptomen van depressie te verminderen, waaronder slaapproblemen, verlies van eetlust en een slecht humeur.
4. Verbetert zelfbewustzijn
Mediteren helpt je meer zelfvertrouwen en een positieve kijk op het leven te hebben. Daarnaast vergroot het ons bewustzijn. Wanneer we mediteren, krijgen we een duidelijk beeld van onze geest en worden we ons bewust van de gedachten die onze emoties en acties op dit moment sturen. Dat creëert ruimte voor een bewuste reactie. Zoals Viktor Frankl zei: ‘Tussen stimulus en respons is er een ruimte. In die ruimte is er een keuze om ons antwoord te kiezen. In onze reactie ligt onze groei en onze vrijheid.’ Op die manier draagt meditatie bij aan onze bewustwording en ondersteunt het onze persoonlijke ontwikkeling.
5. Verbetert slaapkwaliteit
Val jij met moeite in slaap? Of lig je ’s avonds laat nog te piekeren? Onze hoeveelheid slaap heeft invloed op hoe we ons voelen. Mediteren helpt bij vermoeidheid. Het geeft je door de dag meer energie en zorgt voor een betere nachtrust. Of je nu de dag begint met een ochtendmeditatie, een ademhalingsoefening doet tijdens de lunchpauzes, of een slaapmeditatie doet vlak voor het slapengaan, de positieve impact is diepgaand en zichtbaar. Zeker als je wilt werken aan een betere slaap.
Enkele recente onderzoeken hebben namelijk aangetoond dat ’s nachts mediteren mensen met slapeloosheid en slaapstoornissen helpt (9). Een korte oefening, zoals een slaapmeditatie vlak voordat we naar bed gaan, helpt onze zenuwen te kalmeren, geeft ons meer rust in ons hoofd en brengt ons in een ontspannen toestand voordat we gaan slapen.
6. Verzacht pijn
Onze perceptie van pijn is sterk verbonden met onze geest en kan verhoogd zijn als je onder stress staat. Het opnemen van meditatie in je dagelijks ritme kan gunstig zijn voor het beheersen van pijn. Onderzoek toont aan dat mediteren kan helpen onze pijndrempel te verhogen en de perceptie van pijn in ons brein te verminderen (10). Vaker een moment nemen om te mediteren kan daarom enorm nuttig zijn bij het omgaan met chronische pijn.
7. Verbetert humeur
Niet iedereen heeft altijd een goed humeur. Maar wist je dat mensen die meditatie beoefenen over het algemeen in een betere stemming zijn? Mediteren heeft namelijk het vermogen om de manier waarop je emotioneel op situaties reageert te veranderen. Dit zorgt voor emotionele balans.
Elementen van meditatie, zoals mindfulness en het focussen op de ademhaling, kunnen leiden tot minder impulsieve reacties. Mensen die meditatie beoefenen reageren minder snel vanuit een verhoogde emotionele toestand, zoals boosheid, frustratie of paniek. In plaats daarvan reguleren zij hun gemoedstoestand beter. Kortom, dagelijks even contact maken met jezelf door te mediteren heeft zowel een positieve invloed op de relatie met jezelf als met anderen. Het maakt je als persoon milder, geduldiger en vriendelijker, wat bijdraagt aan ons geluk en plezier.
Mediteren is goed voor...
Dagelijkse meditatie is dus goed voor zowel onze fysieke en emotionele gezondheid en zorgt voor mentale rust. Als je je focus wilt verbeteren, stress wilt verminderen of beter om wilt gaan met depressie of pijn, dan is mediteren de juiste optie.
Hoe maak je meditatie onderdeel van je dagelijkse routine?
Zoals we hebben kunnen lezen kan mediteren een enorm effect hebben op ons dagelijks leven. Ook als je maar enkele minuten mediteert. Toch kan het moeilijk zijn om een meditatiegewoonte op te bouwen. Gelukkig kan je daarbij ondersteund worden. Hoe meer je mediteren een vast onderdeel maakt, hoe meer je de voordelen ervan zal ervaren.
Probeer gratis Mindful Minuut
Moeiteloos mediteren? Mindful Minuut is jouw dagelijkse meditatiebuddy. Wij bieden een manier waarop je moeiteloos elke dag leert mediteren. Je bouwt elke dag aan je meditatievaardigheden en leert kennis toepassen over mindfulness in je dagelijks leven. Je krijgt tips en begeleiding met de dagelijks nieuwe meditaties. Ontvang elke ochtend een korte meditatie (3-5 minuten) via WhatsApp. Kort mediteren heeft een consistent effect op onze gezondheid. Ook de voordelen ervaren? Ontvang de meditaties van Mindful Minuut.
Maak mediteren gemakkelijk een vast onderdeel van jouw dagelijks leven. Meld je gratis aan voor Mindful Minuut en ontvang elke ochtend een korte meditatie.
- Elke ochtend een meditatie via WhatsApp
- Bouw gemakkelijk een meditatieroutine op door de korte meditaties
- Altijd elke dag een nieuwe meditatie. Laat je inspireren door verschillende onderwerpen, zoals loslaten, intuïtie en de ademhaling.
Yin-yang balans in werk
Mindful Minuut bestaat 3 jaar! 🎂 3 jaar geleden verstuurden we de allereerste meditatie via WhatsApp als experiment om mensen dagelijks te helpen met een mindful momentje. Het voelt voor
Loslaten
Bij het reflecteren op de afgelopen drie jaar tijdens deze verjaardagsmaand van Mindful Minuut (ik schreef dit artikel als nieuwsbrief in oktober 2023), kwam ik al snel op het woord ‘loslaten.’
Common Humanity
Als er iets is wat tot me is doorgedrongen de afgelopen 3 jaar Mindful Minuut, is het onze ‘common humanity’ ofwel: ‘gemeenschappelijk mens-zijn’. Bijna dagelijks krijgen we bij Mindful Minuut
Dankbaarheid als ingang tot mindfulness
Jon Kabat-Zinn voegde laatst aan zijn lijstje met de 7 factoren van mindfulness ‘dankbaarheid’ toe. Toen ik een serie meditaties opname over dankbaarheid, dacht ik terug aan hoe een focus op
Probleem van de dag
Herken je dit: soms zijn er van die hele kleine dingen waar je je heel erg druk om kunt maken. Van die piekergedachten over iets stoms dat je hebt gedaan,
Effectieve oefeningen tegen angst: vind rust en ontspanning
Angst is een veelvoorkomende emotie die ons allemaal wel eens treft. Of het nu gaat om (werk)stress, sociale druk, of zorgen over de toekomst, angst kan ons dagelijks leven beïnvloeden.
