Niet-oordelen is een heel belangrijk element van mindfulness. Het zit zelfs in de definitie die Jon Kabat-Zinn geeft over mindfulness:
“Mindfulness is het bewustzijn dat ontstaat door aandacht te geven aan het huidige moment, zonder oordeel.”
En vooral dat laatste, het ‘zonder oordeel’ aspect is de echte uitdaging.
Want als je erop gaat letten zul je merken dat je continu overal meningen, oordelen en ideeën over hebt. Over alles. “Dit is goed, dit is slecht. Dit vind ik leuk. Hier houd ik niet van.” Een constante stroom van oordelen.
Het mechanisme van het beoordelen en indelen in ‘goed’ of ‘fout’ van alles om ons heen heeft een functie. Het helpt ons de wereld te snappen, grenzen te stellen, keuzes te maken, sturing te geven aan ons leven.
Oogkleppen
Als we dit mechanisme niet herkennen, dan gaan we blind op onze vooringenomen oordelen afgaan. Daarmee beperken we onszelf en blijven we vastzitten in de kaders die we hebben. We zien de wereld met oogkleppen op.
Bovendien maakt het mechanisme van oordelen de wereld vaak zwart-wit. Het is dit óf dat, wel óf niet, leuk of stom. Door af te gaan op onze directe oordelen, kunnen we onszelf en anderen geweld aandoen. Kyle Cease zegt hierover: “bijna alle pijn die we ervaren komt door de veroordeling van ‘wat is’. Als een emotie opkomt en je die veroordeelt, zeg je: dit zou niet mogen gebeuren. [..] Je gaat in strijd met de realiteit, in strijd met het leven. Niets brengt meer stress dan het strijden tegen de realiteit.”
Onderscheidingsvermogen
Er is een verschil tussen blind oordelen, het blind volgen van voorkeuren en afkeuren, en een dieper weten. Dit kunnen we ‘onderscheidingsvermogen’ noemen. In het Engels gebruiken ze het mooie woord ‘discernment’. Het vermogen om de waarheid te kunnen vatten en begrijpen, de wijsheid om goed te kunnen oordelen.
Oordelen herkennen
We hoeven niet helemaal van het oordelen af, dat zou ook nooit kunnen. Hier hoef je dus niet naar te streven. Het gaat erom de neiging om te oordelen te gaan zien en herkennen. Vervolgens kun je dan bewust uitzoomen naar een ruimer perspectief.
Het is dus niet het doel om volledig zonder oordeel te zijn, maar om bewustzijn te creëren van het feit dat we continu oordelen. Bewustzijn van oordelen zorgt voor meer inzicht in wat er daadwerkelijk aan het gebeuren is. Het brengt helderheid, wijsheid, begrip van hoe de dingen nu zijn. Het geeft de uimte om een diepere wijsheid aan te spreken.
Door ermee te oefenen merk je hoe snel je oordeelt en zul je ook zien dat de eerste reactieve impuls niet per definitie het beste is. Dat snelle oordeel komt voort uit alles wat jij hebt meegemaakt, alles wat je wilt vermijden, wat je wilt hebben.
Dit zorgt voor een filter/sluier waardoor we dingen niet zien zoals ze zijn. We zien de wereld door een specifieke bril. Het herkennen zorgt ervoor dat je zelf kan beslissen wat je met een oordeel doet ipv het blind te volgen, en dan ben je niet langer in de grip ervan.
Niet-oordelen ≠ onverschilligheid
Niet-oordelen betekent dus niet dat je als een soort zombie door het leven gaat die alles maar best vindt, onverschillig is of nergens iets van vindt. Het betekent dat je de oordelen herkent en vanuit een diepere wijsheid kunt bepalen wat je doet met een oordeel.
Je mág oordelen
Wat belangrijk is op het moment dat je gaat werken met het herkennen van oordelen, is het volgende. Je gaat oordelen herkennen en komt erachter dat je continu oordeelt! Je realiseert je dat dit ‘niet goed’ is. Weer een oordeel!
Om niet verstrikt te raken in een vicieuze oordelen-cirkel, kun je je vasthouden aan de mooie uitspraak van Jan geurtz:
“Je mág oordelen, en in het mogen oordelen eindigt het oordelen”
Zodra je je er bewust van wordt dat je oordeelt, kijk er dan liefdevol naar. Het is oké. Laat die oordelen er maar even zijn. En kijk je of je het feit dat je oordeelt, zonder oordeel kunt aanschouwen. Nu ben je je er bewust van. Op die manier oefen je al met niet-oordelen. En zo begint een heldere, open en liefdevolle houding zich te ontwikkelen ten opzichte van het hier-en-nu, met meer mildheid naar jezelf en anderen toe.
Openen voor het huidige moment
Het is dus oké om een mening te hebben, een visie, een standpunt in te nemen. Maar bij mindfulness gaan we dat herkennen als een gedachte, en kun je je openen om deze gedachte te checken met jouw ervaring op dit moment. In plaats van standvastig vast te houden aan een bepaald denkbeeld, open je je, en check je of het waar voor je is op dít moment.
Niet-oordelen in meditatie
In meditatie open je je voor het huidige moment. Het is een continu proces van het herkennen van oordelen, die loslaten, en je weer openen. Veel mensen die beginnen met mediteren denken: “dit werkt niet, ik doe het verkeerd.” Dat zijn allemaal oordelen. Je kunt die glimlachend herkennen en zien als een onderdeel van jouw hier-en-nu-ervaring, waar je niet direct op hoeft te reageren.
Soms zijn we al opgestaan en bezig met iets totaal anders, voordat er we ons realiseren dat we a
Wat je doet in meditatie is: oordelen, het opmerken, loslaten, weer een ander oordeel, opnieuw loslaten, veroordelen dat je aan het oordelen bent, loslaten, en dan denken: ‘hey, dit gaat goed’, en herkennen dat dat weer een oordeel is, en weer loslaten.
Het oefenen met het bewust worden van oordelen zorgt ervoor dat de oordelen ons minder gaan domineren, we het herkennen en kunnen challengen, en het diepere onderscheidingsvermogen kunnen aanspreken.
Zo kunnen we steeds authentieker gaan leven in het hier en nu.
Op reis naar binnen: een gids voor meditatie-retraites
Ontsnappen aan de dagelijkse drukte en jezelf onderdompelen in een oase van rust en stilte. Dat klinkt als muziek in de oren, toch? Welkom in de wereld van meditatie-retraites! Regelmatig
Hoelang duurt het voordat stress uit je lichaam is?
Stress is een normale reactie van ons lichaam op uitdagende situaties. Wanneer we ons bedreigd of overweldigd voelen, geeft ons lichaam verschillende hormonen en neurotransmitters vrij, zoals cortisol en adrenaline.
Meditatie is: vertrouwd raken met…
Wat is ‘meditatie’ eigenlijk? Stil zitten met je ogen dicht? Aan niets denken? In dit artikel deel ik een van de mooiste en meest rake definities met je. Een definitie
Studeren met stress? Wat je kan doen tegen studiestress
Ervaar jij als student veel stress? Dan ben je niet de enige. Stress onder studenten is hedendaags een (bizar) groot probleem dat niet alleen in Nederland, maar wereldwijd miljoenen jongeren
Mindful kwaliteit: niet-oordelen
Niet-oordelen is een heel belangrijk element van mindfulness. Het zit zelfs in de definitie die Jon Kabat-Zinn geeft over mindfulness: “Mindfulness is het bewustzijn dat ontstaat door aandacht te geven
Mindful eten: 9 stappen
Een broodje naar binnen schuiven terwijl je de kinderen naar school brengt, onderweg naar een afspraak snel even een banaan uit je tas grijpen en lunchen achter je bureau. Herken
